Bezoek aan de torenmolen en rosmolen in Zeddam

Het bezoek uit Well voor de torenmolen

Als vervolg op de expositie "Molens in Well door de eeuwen heen" brachten enkele medewerkers van Archief Well met en op initiatief van molenaar Joost Schoenmakers op zondag 9 aug. j.l. een bezoek aan de Grafelijke Korenmolen (een torenmolen) en de rosmolen in het Gelderse dorp Zeddam. 's Ochtends een uitgebreide rondleiding tot helemaal bovenin de nog werkende torenmolen en na een lunch een kijkje in de door een paard aangedreven rosmolen tegenover de torenmolen. De torenmolen vertoont veel overeenkomsten met de vroegere torenmolen op de westhoek van de verdedigingswal van ons kasteel, waarvan alleen nog een ruïne rest. Het is de oudste nog bestaande windmolen in Nederland (van vóór 1441). Ook ónze vroegere torenmolen stamt wellicht uit die periode. Een andere mogelijkheid is dat de Spaanse bezetters van ons kasteel tijdens de 80-jarige oorlog (ca. 1580) de oorspronkelijke verdedigingstoren ombouwden tot een torenmolen. Deze werd kort daarna in 1586 door de Spanjaarden tijdens de verovering van het kasteel op de Staatsen kapotgeschoten. Er zijn duidelijk overeenkomsten tussen de torenmolens van Well en Zeddam te zien, zoals de dikke muren, luigaten, stookplaats met rookkanaal en de blokkelen onder de kruiring. En ook Well had vroeger een ros(olie)molen waarvan nog resten en sporen te zien zijn tussen de zaal van café Vink en het woonhuis van Ger en Jo Rutten-Vink. Op de eerste kadastrale kaart uit het begin van de 19e eeuw staat deze molen ook aangegeven: twee rechthoeken (de kleine gebouwen) en daartussen een cirkel (de ren waarin het paard rondliep). Het paard liep onder een groot rad dat het kleine rad (lantaarnwiel) in werking bracht dat de stenen aandreef om te malen. In Well zijn de lagerbalken nog te zien. De dag werd afgesloten met een bezoek aan de museumboerderij Gilde Koat. Al met al een leerzame dag in Zeddam, waarvan de molens zoveel gelijkenis vertonen met de twee die ooit ook in Well stonden en waarvan helaas alleen nog wat resten zichtbaar zijn.