Bijnamen van Wellse personen
Veel inwoners van Well werden vroeger niet met hun eigen voornaam of familienaam aangesproken. In de gewone omgangstaal hadden ze een andere naam, een bijnaam, gekregen, die hun - vaak met enige humor - als tweede naam werd toegedicht. Soms was er wel een aanwijzijng, b.v. de boerderij of het gebied waar men woonde, denk aan de Fack, de Holl, de Muys of de Beej.
Vaak was het ook een verkorte afleiding van de voornaam of familienaam. De bijnaam verwijst ook vaak naar het beroep dat iemand (of zijn of haar vader) in Well uitoefende - Math de Smid, Schoester Piet of de gewoonte die men had.
De mannen die ergens ‘in trouwden’ kregen soms de familienaam van de vader van de vrouw waar men in huis trok. Voorbeeld: Hannes Janssen, die Hannes Mercus werd genoemd.
Die tweede naam was soms zo ingeburgerd, dat men de juiste familienaam niet meer wist te noemen. Het kwam voor dat als iemand de weg vroeg, men niet wist wie bedoeld werd.
Ook werd de naam van de vader er nog bijgehaald als men een zoon wilde aanduiden zoals b.v. "Gert van Facksen Tinus".
In bijnamen was ook vaak een stukje volkshumor te ontdekken. Er waren veel minder vrouwen en meisjes met een bijnaam dan mannen en jongens. Ook de fysieke of psychische eigenschappen van personen was soms een herkenbare bron, zoals de Neus, Thei d'n Bril, Màntje Foep, Klein Jantje of Laam Tonnie.
Het gebeurde ook dat er zo scheldnamen ontstonden.
(tekst uit een lied van Mc. Doedel en Mc.Zak, (op de melodie uit Das Glühwürmchen) papzak - karhingst - knôddeljanus - stekruuëb - netser - klötje - flarus - gatvlieg - zoeplap -pinteneuker - nöler - bukkum - stèkelvèrke - schuuper -mèlzak - apekeutel - huushen - kloeëtzak - vetdèl - prengel - greekpens - kwaakmoel - wazelvôt - zaodzak - leuterbôks - pottekieker - schietbôks - slaopmuts - kloijerd - fiene - plekbôks - vaijer - kletsmajoer - fluit - nutte - suftrien - klungel - gifkop - flôts - snôtkuuke - waswief - kroeper - gôdverneuker - knaojerd - melkmök - kwastelaorum - niksnut - jatser - kappeskop - haaibaai - zemmelkoont - zoere proem!
Slager (Leonard) Lei Koppers uit de Grotestraat werd Naad Koppers genoemd of Lei van Schacks Thei.
Hij was een zoon van Theo Koppers, die Schacks Thei werd genoemd. Thei kwam aan deze bijnaam omdat zijn vader Willem, getrouwd was met Petronella Schacks.
Karel Martens uit 't Leuken werd "Bille Karel" genoemd. Zijn vrouw was "Bille Nelleke". De zoon was Jan van Bille Karel. Volgens oudere inwoners van Well had vroeger op deze boerderij de familie Billekens gewoond, vandaar deze verkorte naam.
Een greep uit Wellse bijnamen :
't Bànkstel - Wilden Drik - Jaap de Mol - Snoek - Biezen Tóntje - Lea van den dokter - Mina - Math de smid - Tummertoeën - de Köster - Gerrit van de Köster - de Poependokter - D'n Daon (Daone An en Daone Jan) - Aoldere Grad - Schöne Wielie - Bolle Gradus - Merie (Jo - Hen) van de Coöperatie - Bolle Griet - de Striekwiefkes - Jumbo - Pole Joep - Joep Bol - Kruufkes Willem - Han de Jud - Piepen Hen - de Wèrreme - Kruutmoes - Pees - Beejse Peter - Beejse Til - Màn - Bölles - Buile Truuj - Katte Merie - Fannie - Hum - De Prinsepieël - Han (de Witte) van de Prinsepieël - Hay Blub - Jan van de Eèndeköj - Kloompe Jan - Jan de Snor - Nöl - Jan - Piet en Grad de Kloomp - Len van Doerus - Grad de Koont - De Roeëje Grad - Lèn van de Halleve Maon - Grad den Dekker - Juf Het - Koet - Schaopen Tinus - Nico de Mus - Aoldere Grad - Schöne Wielie - Bolle Gradus - Bolle Griet - Jantje Tussegas - Luxe Ruun - Mie van Stien - Sik - Gekke Wim - Pòppe Jetje - de Hoen - Klaozen Bèr - Henneke de Mol - Bèr van Klaozen Doerus - Piet de Hoen - Teun den Engel - Jan van Muizen Ties - Lowie (Thei etc.) van de Wèj - Toeën Jen - Moppe Bet - Hollse Fien - Rona - Sneejer Gradje - den Boonk - de Lange - den Umroeper - Frits de Proem - Bóntse Giel - Jan den Brouwer - Jan den Boer - Lei van Schacks Thei (Naad Koppers) - Thei den Bril - Schacks Thei - Klets - Strakkie - Sjaak de Schroet.
Gerard Peters (1871-1940) rept in zijn dagboek van het overlijden van "Geurten Tinuske". Bedoeld wordt hier Martinus Janssen, die 9 februari 1935 op 94-jarige leeftijd overlijdt. Hij was weduwnaar van Huberdina Mulders en vader van o.a. Maria Daniels - Janssen.
Piet Broekmans uit de Grotestraat alias Schoester Piet. De bijnaam verwijst naar zijn beroep, hij was schoenmaker.
Jan de snor. Johannes Hendrix uit 't Knikkerdorp, later hoeve de Eendekooi, Wellsmeer. *Well 15-02-1897 †Well 25-06-1983
Links: Hannes Janssen van de Paad, die Hannes Mercus werd genoemd en rechts Bertus Strutjens uit de Bosserheide, genaamd : Lienen Bertus.
Nella Jacobs-Simons woonde aan de Grotestraat 10, naast de Molenbeek die onder de Grotestraat door stroomde richting de Maas. Daarom werd ze Nella van de brug genoemd.
Thei d'n Bril moest reeds als kleine jongen een bril dragen. Hij was de jongste zoon van de familie Koppers die in de Grotestraat Bierbrouwerij "Het Hert" hadden.
Hier is hij in z'n zondags pak op bezoek voor een borreltje bij Lemmen Thies op de Kamp.
Frans Heijnen uit de Nicolaasstraat was blijkbaar een rap kereltje want hij kreeg de bijnaam 'Fanny'. Vernoemd naar de Nederlandse atlete Fanny Blankers-Koen, die in 1948 op de Olympische spelen in Londen 4 gouden medailles behaalde (100, 200, 80 meter horden en de 4x100 m.) Deze bijnaam is verzonnen door Geert (Mina) Brauers. Leo, de broer van Fanny noemden ze op school Hum.
Actueel
Archief Well presenteert foto's met live commentaar op donderdag 28 november
THEMA: Wellse vrouwen, uit het oog maar niet uit het hart.
Archief Well presenteert foto's met live commentaar op donderdag 24 oktober
THEMA: WELLSE WINKELIERS EN ONDERNEMERS van A-Z (slot - deel 6)