Zoek

Cultuur - tradities en gebruiken

Onder tradities, gebruiken of rituelen verstaan we gewoonten, die van generatie op generatie zijn overgedragen. We noemen het ook wel cultureel erfgoed, waarin de identiteit van de samenleving zichtbaar is. In alle landen, in Nederland, in Limburg, in Well, overal hebben we tradities en gebruiken, maar ze verschillen vaak van streek tot streek.

Zo viert vooral het zuiden van Nederland Carnaval, een hedendaags woord voor op z’n Wells ”Vastenaovend”. Sintermerte is iets wat wij de laatste jaren hebben overgenomen van o.a. Venlo, waar Martinus de stadsheilige is. De Wellse Lichtoptocht is inmiddels ook traditie geworden op Carnavalsmaandag. Well kent o.a. het in 1435 opgerichtte Gilde St. Antonius met het vendelen en Koningsschieten en Harmonie de Vriendenkring uit 1886. Verder kennen we in ons dorp, de meiboom, ’t ”krènse” voor o.a. een bruiloft en de Maasjoertse Prins, Nieuwjaarsrondgang, Sacramentsprocessie, een kwartier kerkklokken luiden voor een gestorvene, Allerzielen, de Dodenherdenking, Koningsdag, de kermis, moederdag, vaderdag, Sinterklaas & Zwarte Piet, oliebollen bakken, Kindervakantiewerk en nog veel meer. 

Ook hebben we culturele gebouwen gehad zoals de molens. Kruisen en kapelletjes zijn er nog in ons dorp en niet te vergeten ons monumentaal kasteel.

Meerdere tradities en gebruiken zijn in Well verdwenen, ook in de kerk. Denk aan o.a. het dagelijkse en zondagse H. Misbezoek, de biechtstoel en de kerkgang van een jonge moeder, het ophalen van eieren door de misdienaars. Het heitje voor een karweitje van de welpen en verkenners. Het carbidschieten. Verder o.a. het Pinksterbruidje, de Wellse wekelijkse markt en de veemarkt. We hadden een burenplicht die bestond uit het ten doop dragen door de buurvrouw van een pas geborene. Het aanzeggen van een gestorvene en het ten grave dragen door de buren. De St. Vituskermis en de St. Barbara viering op het kasteel.

De dorpsomroeper, smid, brouwer, wever, klompenmaker, olieslager, molenaar, lantaarnopsteker, veldwachter, venter, parlevinker, trekschuitjager, melkboer, kolenboer, scharensliep, veerman, koetsier, telegrambesteller, kruidenier, bioscoophouder, stoelenmatter, mandenvlechter, klokkenmaker, kapokarbeider, ontginner en andere traditionele beroepen zijn in ons dorp verdwenen.

Gen kuukske, mar 'n lekker stuk vlaai beej de koffie.


Nog meer oude gebruiken en tradities zouden niet verloren mogen gaan en het Nederlands Centrum voor Volkscultuur, gevestigd in Utrecht spaart hiervoor geld noch moeite.

Wil je er iets méér van weten, ga naar de website van Nederlands Centrum van Volkscultuur 

In onze publicaties willen we de Wellse cultuur,  tradities en gebruiken toelichten in tekst en foto’s.

'Ken je eigen dorp' is hier ons motto.

Heb jij foto's of informatie? Neem dan contact op via de webmaster