Zoek

Elbert & Phine Franssen - Peeters.

Een verdienstelijke en bekende Wellenaar is de kerkmusicus Elbert Franssen. Hij was een componist met internationale faam. 150 jaar geleden geboren in de Hoenderstraat te Well.


 

Zijn muzikale begaafdheid bleek al in zijn jeugd. Van koster Anton Hoeken uit Swolgen, kreeg hij al op zijn 14e jaar de eerste muzieklessen. Door bemiddeling van deken van Soest, eertijds pastoor in Well, werd hij een leerling van de toenmalige bekende muziekleraar Broeder Gregorius van Dijk van de orde van de Karmelieten in Boxmeer.
Hij volgde niet de wens van zijn vader om ook smid te worden op, hoewel Elbert zijn vader vaak assisteerde in de smederij.
Als actief lid van de pas opgerichte Gregorius vereniging kwam hij in contact met de leider Mgr. Leblanc, rector chori van de metropolitaanse kerk te Utrecht. Deze ontdekte al spoedig de muzikale begaafdheid van de jonge organist. Franssen is muzikaal gevormd in de kerkelijke beweging die Caecilianisme genoemd wordt en in Italië is ontstaan. Van zijn composities voor de kerk verscheen veel in druk, een bewijs dat er vraag was naar zijn werk en dat het veel werd uitgevoerd.
Als componist heeft Franssen in zijn beginjaren leergeld betaald aan het “Caecilianisme”. Toch was Elbert Franssen wel degelijk in staat tot het schrijven van doorleefde en gevoelvolle muziek.
De bescheiden musicus Elbert Franssen heeft met zijn muziek beslist een belangrijke bijdrage geleverd aan Limburgs cultuur.
Nog steeds zijn de vocale composities van Franssen populair bij de kerkzangers. 
Franssen liet behalve Missen ook nog een aantal motetten na. Zijn orgelwerken zijn veel minder bekend. 


 

Elbertus Joseph Elbert Franssen *Well 14-07-1873 †Roermond 28-05-1950.

Zoon van Christiaan Franssen ( smid-hoefsmid) *Well 28-11-1834 †Well 25-12-1910  Gehuwd  op 31-01-1865 met Maria Gertrudis Tax *Well 03-02-1834 †Well 25-07-1897

Kleinzoon van Martin Franssen *30-03-1801 †Well 11-09-1863 Gehuwd te Bergen 17-09-1831 met Petronella Frederix *Afferden 17-12-1800 †Well 18-04-1881

Kleinzoon van Elbertus Tax (koopman) *Kessel (Dld) 16-10-1799 †Well 16-01-1874 Gehuwd te Bergen 27-04-1827 met Johanna Maria Elisabeth de Rijck (winkelierster) *Heijen 03-07-1798 †Well 02-10-1884

Broer van Martinus Hubertus Franssen (smid) *Well 11-07-1866 *Well 21-10-1927 Gehuwd te Well op 09-05-1898 met Wendelina van Dijck *St. Anthonis 10-01-1871 †Well 21-12-1950. Dit echtpaar kreeg een levenloos kind op 05-04-1901.

Broer van Maria Gertrudis Franssen *Well 22-08-1868 †08-09-1868.


 

De broer van Elbert: Tinus Franssen en zijn echtgenote Wendelina van Dijck.


 

Het geboortehuis van Elbert. Zijn opa Martinus Franssen liet de woning annex smederij in 1843 bouwen. Hij was een zoon van smid Hendrik Franssen en Helena Vermaeten.

Het gezin Franssen-Frederix, gezin Franssen-Tax en Franssen-van Dijck woonden hier op de Hoenderstraat (nu huisnr. 35).  De aanbouw rechts is van latere datum.


 

Venloosch weekblad 15-12-1894.


 

Op 21 jarige leeftijd werd Wellenaar Elbert Franssen benoemd tot koster-organist in de St. Petrus parochiekerk van Bergen en leidde als directeur het kerkelijk zangkoor. Hier in Bergen leerde hij zijn latere vrouw Phine Peeters kennen. Hij vervolgde zijn muzieklessen onder leiding van de bekende Venlose organist Karel Hamm en de muziekleraar Willem Geyer, directeur van het beroemde Venlose mannenkoor Venlona.


 

Gertruda Josephina Jacoba Phine Peeters *Bergen 20-04-1879 † Roermond 31-12-1959.

Dochter van Christiaan Antoon Peeters Landbouwer (en wethouder in Bergen) *Vierlingsbeek 16-12-1830 †Bergen 30-04-1913 Gehuwd op 24-04-1858 met Maria Antoinette Elisabeth Stoffels *Bergen 26-10-1834 † Bergen 18-01-1908.

Kleindochter van Jan Peeters *Maashees 16-02-1782 †Vierlingsbeek 11-02-1834 Gehuwd op 18-06-1814 met Jacoba van den Bosch *20-11-1790 †Vierlingsbeek 18-04-1867

Kleindochter van Leonardus Stoffels (akkerman) *Bergen 02-03-1806 †Bergen 22-08-1848 Gehuwd te Bergen op 27-01-1834 met Maria Gertrudis Antoinette Carleij *Blerick 12-09-1813 †Bergen 09-04-1898.


 

ca.1884-'85. Drie kinderen Peeters op de foto met de leerlingen en de meesters van de Openbare lagere school in Bergen.

Boven 2e van rechts is Leo *1873. Derde rij nr. 3 van links is Elbert *1875 en het meisje met wit schortje is Phine *1879.


 

Het ouderlijk huis van de Peeters-Stoffels familie in Bergen was Hoeve 'de Spijcker' (ôp de Spieker in dialect)

De hoeve was eigendom van de familie Portmans en de hoeve ging daarna over naar de Zuid Nederlandse adelijke familie Overschie de Neerijsche die ook eigenaar was van kasteel 'Macken' in Vierlingsbeek. De Spijcker werd toen ook de 'Heerenhof' genoemd en lag aan de tegenwoordige Kerkstraat. Eind 1944 werd de tegenoverliggende kerk beschoten en ernstig beschadigd. Ook de 'Heerenhof' ging ten onder aan dit zware granaatvuur. Na WO II is de boerderij afgebroken en kwam er een kerkplein.


 

Bezoek in 1903 bij de familie Christiaan Peeters-Stoffels op hoeve "de Spieker" in Bergen.

v.l.n.r. zittend: neef Leonard Stoffels ( Macken - Vierlingsbeek) - Leo - Leida - Elbert - Anna - Louis - Phine en Koos.

staand: Winand Jeuken (schoonzoon) - Jeanette - Daatje Stoffels - Marie en achterneef Gerhard Peeters uit Hülm Dld.


 

Familie Peeters - Stoffels in 1903, het jaar dat vader en moeder 45 jaar getrouwd waren.

v.l.n.r. Louis - Marie en echtgenoot Winand Jeuken - Jeanette - Koos - Phine - Leida - Anna

                                    Elbert - vader - moeder - Leo.


 

Bidprentje uit 1898, geschreven en uitgegeven door koster Elbert Franssen. Het is de oma van zijn latere vrouw Phine.


 

Venloosch nieuwsblad 09-07-1904


 

Adres in 1904 van Elbert Franssen.

Door tussenkomst van Mgr. Leblanc werd de eenvoudige dorps-organist, die hij in Bergen was, benoemd tot rector-cantus van het kathedrale koor te Roermond. Daar werd hij na enkele jaren aangesteld als muziekleraar aan het Bisschoppelijke College, de Bisschoppelijke Kweekschool en het internaat van de Zusters Ursulinen. Ook werd hij na de dood van Henri Tijssen in 1925 koordirigent van de Munsterkerk. Hij gaf muziekcursussen aan koordirecteuren en organisten. Verder was hij muziekleraar aan het bisschoppelijk college, de kweekschool en het internaat van de Zusters Ursulinen, hij nam ook zitting in muziekjury’s.  Verder was hij  ook jarenlang actief als recensent, eerst voor het 'Venloose Weekblad', later voor de 'Nieuwe Koerier'.

Elbert Franssen componeerde vele missen, cantaten, motetten, psalmen en kerkelijke lofgezangen. Van hem zijn o.a. bekend: de “Missa Salve Regina”, het prachtige lofgezang “O Sacrum Convivium”, de “Missa in honorem Sancti Petri”, de “Missa pro Sponso en Sponsa” en het vierstemmige “Magnificat”, dat hij componeerde voor zijn 70e verjaardag in 1943. Tal van werken verschenen van zijn hand en vonden hun weg naar de plaatselijke kerkkoren. Hij werd internationaal een bekend persoon.

Uit het Venloosch Weekblad van 24-03-1906

Kerkmuziek.
„Sex Laudes diversae ad duas et tres voces acqualis comitante Organo seu Harmunio". *) Dies ist der Titel eines soeben erschienenen Werkes des in kirchenmusikalischen Kreisen rühmlichst bekannten Komponisten Elbert Jos. Franssen, Rector Chori an der Kathedrale zu Roermond. Wie der Komponist in dem Vorworte zu diesem Opus 15 erklart, beabsichtigt er an erster Stelle den Frauencbören in Klöstern, Pensionaten und Congregationen mit diesem Werke eine willkommene Gabe zu bieten, obglaich die Gesange auch für Manner- oder Kinderstimmen sehr brauchbar sind. Fürwahr, die guten praktischen Eigenschaften, welche das Werk besitzt und dessen hervorragend musikalischer Wert werden demselben manch herzlichen Willkommengruss einbringen und ihm gewiss das Tor zu dem Heiligtume der Kirchen und Klöster erscbliessen. Das Werk enthalt: 1 Sakramentslieder, 2 Ave Maria und 2 Tantum ergo für zwei Stimmen mit Orgel, ferner: 4 Sakramentsgesange, 4 Gesange zu Ehren der Mutter Gottes, 4 Tantum ergo, 1 Veni Creator und 1 Magnificat VIII Ton für drei gleiche Stimmen mit Orgel. Die Gesänge sind leicht ausführbar und doch, wenn gut vorgetragen, von ausgezeichneter Wirkung. Die Orgel dient den Singstimmen nicht etwa bloss zur Begleitung und Stütze, sondern es lasst der Komponist sie hie und da in Form eines Zwischenspieles manch herrlich selbstandiges Wörtlein mitreden. Erfindung, Stimmführung und melodischer Fluss lassen in allen Teilen den gewandten und feinen Kontrapunktist erkennen. Es würde zu weit führen, anf die einzelnen Gesänge hier einzugehen. Sie sind alle edel und würdig im Tonsatze; die Texte sind streng liturgisch. Wahre Perlen sind die Nummern 3, 4, 8, 9, 11 und 14. Besonders sei darauf hingewissen, dass durch die Notierung der Einzelstimmen in C oder G das Einstudieren der Gesange sehr erleichtet ist. Zur Erzielung einer leichten und sanbern Intonation ware wohl zu jedem Tonstücke ein kurzes Vorspiel erwünscht gewesen, doch dürfte auch ein nur wenig geübter Organist imstande sein, mit einigen, dem Anfange des vorzutragenden Liedes entnommenen Accorden eine passende Einleitung zu konstruieren. Gerne nehme ich denn hiermit Veranlassung, dieses neueste Opus unseres hochbegabten Komponisten Elbert Jos. Franssen allen Kirchenchören, besonders aber den Frauenchören dringend zu empfehlen. Sanger sowohl wie Zuhörer werden ihre helle Freude an diesen herrlichen Gesängen haben. Moge diese Empfehlung dazu beitragen, den prachtigen Lobliedern den Weg zu recht vielen Kirchen und Klöstern zu bahnen, damit sie dort erklingen zum Preise des Allerhöchsten und zur Erbannng der Glaubigen.

Venlo, 19 Marz 1906. WILLY GEYR.

*) Mit Genehmigung der bischöfl. KirchenmusikCommission. Selbstverlag des KomponisteD, Preis Partitur fl. 1.35, Stimmen fl. 0.45.

Verlovingsfoto 19 maart 1907. Achterop de foto schrijft Elbert: Aan mijne allerdierbaarste en diep-innig vereerde Bruid Josephine J.G. Peeters. St. Joseph 1907.

De koster - muziekonderwijzer Elbert en Phine zijn wettelijk op 28-07-1908 in Bergen (Lb) getrouwd en daarna in de St. Petruskerk van Bergen.


 

Ze kregen in Roermond drie dochters:

Maria Antoinette Christina Ignatia - Antoinette (Zus) *Roermond 09-01-1910 † Vaals 20-04-1997 Gehuwd op 31-07-1945 met Hub Spee.

Maria Christina Martina Jacoba - Maria *Roermond 15-05-1913 †Roermond 09-12-1915.

Aloisia Leonarda Antoinette Maria - Loes *Roermond 12-01-1918 †Heerlen 28-03-1998.


 

 


 

1910 Phine Franssen-Peeters met dochtertje  Antoinette, die ze Zus noemden.


 

1912. De jonge ouders Elbert en Phine met dochtertje Zus.


 

In 1913 stierf Phine's vader.


 

1915. Na dit overlijden componeerde Elbert de Missa St. Innocentiè (kinderlijke onschuld).  Een werk met een emotionele geladenheid die we bij hem niet eerder vinden.


 

Het gezin Franssen in 1918.


 

1919.  De zusjes Loes en Zus Franssen.


 

Kaart van Jan Peters, geboren op de Grote Waaij die door het leven ging als pater Canutus.


 

1920. Vaak brachten Elbert en Phine vanuit Roermond een bezoek aan familie in Well en Bergen. Hier staan hun kinderen Loesje en Zus op de foto met  hun nichtjes Chris en Tonny van Lin.


 

Elbert met dochter Loesje.


 

ca.1923. Loesje Franssen bij de familie Peeters op Hoeve 'de Spijcker' in Bergen.

Haar leven lang is ze dol op paarden gebleven.


 

1924. Met de slappe lach op de foto.

v.l.n.r. Zus Franssen - Phine Franssen-Peeters - Jeanette Peeters - Loesje Franssen - Koos Peeters - Anna Stevens-Peeters - Leo Peeters en nichtje Chrisje Stevens.


 

Elbert Franssen ca. 1925.


 

1926. Loesje en vader Elbert op bezoek bij W. Willems, de koster van de Roermondse Kathedraal.

Willems kreeg in april 1926 een Pauselijke onderscheiding.


 

Loesje en Zus in 1927 op vakantie bij opa en oma in Bergen. Nichtje Tonny van Lin had in die tijd een camera en zette haar nichtjes geregeld op de foto.


 

Woning te Roermond van de familie Franssen-Peeters in de Lindanusstraat 8.


 

Dirigent Elbert Franssen boekte ook succes met het in 1918 opgerichtte dubbelkwartet Excelsior. De zangnummers van deze mannen uit Roermond vielen bij het publiek zeer in de smaak. Regelmatig deden ze mee aan concoursen en waren ook bij de K.R.O. via de radio te beluisteren. De zang werd in de aula van het Bisschoppelijk College in Roermond opgenomen.


 

Februari 1929. Zus op de dichtgevroren Maas met hondje Fanny in de strenge winter van 1928 -'29. In de volksmond zei men: "De Maas zit". Bergen met de St. Petruskerk op de achtergrond.


 

1929. Bezoek uit Well bij de familie Franssen.  

v.l.n.r. Elbert - Tonny van Lin met dochtertje Wilmy en haar man Gerard van Bracht, (destijds huisarts in Well)  - Phine - Loes Franssen en Chris van Lin.


 

1929. Elbert Franssen.


 

Behalve beroepsmatig componist te zijn, leidde Elbert Franssen een eigen kamerkoor en voor zijn plezier dichtte hij.

In 1912 componeerde Henri Tijssen, op tekst van Alexander van Beurden, het Roermonds volkslied ”Waar ‘t gouden beeld in ‘t zonlicht staat”.
Officieel werd dit voor de eerste keer uitgevoerd door het kathedrale koor onder leiding van Elbert Franssen.


 

Uit het familiealbum van Franssen-Peeters.

 


 

08-11-1929. Zilveren feest van Elbert Franssen.

EEN FIJN MUSICUS EN KOORLEIDER JUBILEERT.

Elbert Franssen zal a.s. Zondag zijn vijfentwintig jarig jubilé vieren als directeur van het koor der Kathedrale Kerk te Roermond. Met veel sympathie hebben zijne stadgenooten kennis genomen van dit feit, zoóals gebleken is uit de wijze, waarop het plan tot aanbieding van een huldeblijk door zooveien is ontvangen. Wanneer het geldt een oordeel te vellen over de verdiensten van een scheppend en leidend musicus, mogen leeken als wij wel onze gevoelens van waardeering vertolken, maar op de eerste piaats moeten dan de deskundigen spreken, zij vooral, die in edelen wedijver met onzen jubileerenden componist de kerkelijke zangkunst dienen. Daarom heeft het comité het oordeel gevraagd van eenige autoriteiten op musicaal terrein, hetwelk wij hieronder voor het publiek openleggen: 

Elbert Franssen. Laten wij vooreerst den bekenden musicus aan het woord, den Dominicanerpater D. van der Geest, pastoor te Rotterdam: Hoeveel werk er te verwachten ligt, een oogenblikje moet ermaar af, om te voldoen aan het schrijven van het Comité, n.1. een artikel te schrijven over den jubileerenden musicus in Roermond. Het kan kort zijn en toch .... veel zeggen. Kort is het echter alléén, wanneer ik verklaar altijd zeer ingenomen te zijn geweest met het werk van den componist Franssen. Altijd weer, hoevele malen? zijn werk te hebben aanbevolen. Altijd weer kans te hebben gezien, soms schijnbaar eenvoudige 2-stemmige nummers, op te voeren tot een soort muzikale gebeurtenis, waarover onze klooster-communiteit met bewondering sprak. Deze verklaring is kort — maar ze zegt niet veel. Maar., wat wèl vèèl en méér en .. alles zegt? Dat twee onzer allergrootste componisten het werk van Franssen hoog waardeeren, er altijd weer met warme belangstelling kennis van hebben genomen, overtuigd waren van zijn zeer persoonlijk talent, zijn goeden smaak en vakkennis. Ik blijf garant voor de waarheid dezer verklaring, waartoe ik in ons landje misschien alléén in staat ben. En die twee grooten onder de grooten waren: Philip Loots en Willem Heydt. U ziet: een artikeltje kan kort zijn en toch enorm veel zeggen. Daarom was het mij op dezen feestdag en... van harte te doen.  D. van den Geest O. P.

Thans volge het oordeel van den Amsterdamschen verdienstelijken koorleider en componist den heer Alphons Vranken:

Bij een jubilé.  Gaarne voldoe lk bij deze aan het verzoek van het Huldigings-Comité, eenige woorden te wijden aan den Zilveren Jubilaris: Elbert Franssen. Als componist heeft hij velen aan zich verplicht, door verscheidene waardevolle werken van hem verschenen. Zijn composities getuigen van den fijn-muzikalen geest en van zijn werken een blijvende plaats hebben op de repertoires en altijd graag gezongen en gespeeld worden. Als paedagoog mocht ik den Jubilaris leeren kennen en waardeeren als mede-examinator der R.K. Organisten- en Directeurenvereeniging op de examen te Utrecht. Als dirigent op de eerste plaats van het Kathedrale koor te Roermond, ken ik (als Amsterdamsch collega) den heer Franssen in deze kwaliteit alleen van zijn reputatie. Echter had ik, als Jurylid op een zangwedstrijd te Haarlem, ook éénmaal het genoegen den Jubilaris als dirigent te leeren kennen. Bij die gelegenheid het hij door zijn zangers als verplicht nummer een ,,Sanctus" van mij zóo zingen, dat zijn artistieke en wijdingsvolle opvatting verre boven die zijner concurenten uitstak. Hier ook toonde de heer Franssen een — zij het dan ook klein — staaltje van zijn hoogstaande dirigenten-capaciteit. Bij mijnen hartelijken gelukwensch op dit, zijn Zilveren Jubileum, voeg ik den oprechten wensch, dat de begaafde en sympathieke toonkunstenaar Elbert Franssen in zijn verder werkzaam leven steeds naar waarde en verdienste moge gewaardeerd worden in de, voor ons musici en kerkmusici, schoone, doch vaak zeer moeilijke levenstaak. Ad muitos annosl ALPHONS VRANKEN, Amsterdam.


 

11-11-1929. Elbert Franssen ontving een schat aan bloemstukken en geschenken, binnen in huis stond ook alles vol met bloemen.


 

Limburger koerier 16-11-1929.


 

Uit de Maasbode van 12-11-1929.

De viering van zijn jubileum. Men meldt ons uit Roermond d.d. 10 November: De heer Elbert Franssen vierde heden zijn vijf en twintig jarig jubilé als directeur van het koor der kathedrale kerk te Roermond. Dat de vele verdiensten, die de heer Franssen zich voor het muzikale leven in Roermond heeft verworven, op prijs gesteld worden, bewees wel de groote deelneming aan de viering van zijn jubileum. Naast het vele, dat hij steeds met onverdroten ijver voor de kerkmuziek voor de opluistering der liturgische plechtigheden heeft gedaan, getuigen nog zijn vele hooggewaardeerde composities van zijn ijver en kunnen. Ook zijn bereidwilligheid om op te treden als leider van Oratoria en zijn medewerking aan bijeenkomsten in 't bijzonder met het dubbel-kwartet „Excelsior" droegen er toe bij, dat de heer Franssen in hoog aanzien staat. Voor de viering van het jubileum had zich een comité gevormd. In de kathedrale kerk werd des morgens om half tien door den Zeereerw. heer deken mgr. Lebron de Vexela een plechtige Hoogmis van dankzegging opgedragen, welke door den jubilaris, zijn familie en een groot aantal belangstellenden werd bijgewoond. Het zangkoor voerde de „Missa in honorem S. Petri Canisii" van den heer Elbert Franssen zelf op zeer verdienstelijke wijze uit. 't Avonds werd er in 't Christoffelhuis den jubilaris een eereavond aangeboden, gegeven door 't zangkoor der Kathedrale Kerk, het dubbelkwartet „Excelsior", 't Gemengd Onderwijzerskoor, den heer Jos. Puts, solist, en een orkest onder leiding van den heer Paul Guilleaume. 't Was een avond die Roermond's naam als kunststad alle eer aandeed. De uitgevoerde nummers waren alle composities van of bewerkt door den heer Elbert Franssen. Onder de pauze werd den jubilaris in verscheidene toespraken hulde gebracht namens de vele vereenigingen waarvan hij directeur is, en namens al de muzikale vereenigingen van Roermond. Als laatste kwam, namens mgr. den deken, kapelaan Wolfs den feesteling feliciteeren, en overhandigde hem onder luide toejuichingen 't eerekruis „Pro Ecclesia et Pontifice", dat hem door Z. H. den Paus verleend is, als blijk van waardeering voor zijn werken op 't gebied der kerkelijke muziek. 't Eerecomité bood onder enveloppe 'n klein fonds aan, waarmee de onkosten der uitgave van de composities die de jubilaris nog in portefeuille heeft, bestreden kunnen worden. Er werden een schat van bloemen en vele geschenken en huldeblijken aangeboden. Roermond heeft getoond dat 't nog steeds met zijn kunstenaars meeleeft en hen op waardige wijze weet te eeren.


 

Uit het Sint Gregorius-Blad nr. 10 in 1936.

Liturgische Muziekdagen Roermond op 8 en 9 september 1936.
Elbert Franssen, de maestro chori van Roermond's Kathedraal, die met zijn koor zoo actief bijdroeg tot het welslagen van deze dagen, hield in de namiddagvergadering een vlotte inleiding over het kerkelijk volkslied, gezien in het licht van onzen tijd. Na de verwording van onze kerkmuziek in den loop der eeuwen historisch-gedocumenteerd te zijn nagegaan, legde spreker nog eens den nadruk op de bepalingen en voorschriften van de kerkelijke overheid, die als zweepslagen de minderwaardige producten uit den tempel moeten verdrijven.
Een practische raadgeving volgde: ook in Congregaties, H. Familie, Jeugdverenigingen voortaan slechts goedgekeurde kerkelijke liederen!
De Canon van kerkelijke liederen, uitgegeven door de Nederl. St. Gregorius-Vereeniging (verkrijgbaar aan het Ward-lnstituut te Roermond), voor de scholen reeds bisschoppelijk voorgeschreven, worde ook voor de volwassenen maatgevend.


 

Zomer 1938. Antoinette (Zus) met haar vader.

In dit jaar schreef Wouter Paap, de Nederlands muziekpublicist en componist, over de "Roermondse Magister" toen hij een artikel aan Elberts Franssen wijdde. 


 

Het Kyrië uit de Missa in honorem St. Christophori, gecomponeerd in 1940 en opgedragen aan het 60 jarige Onze Lieve Vrouwe Munsterkerkkoor, (later onderdeel van het Koninklijk Roermonds Mannenkoor).


 

Elbert Franssen zoals Zus haar vader op 22-02-1940 tekende.


 

Augustus 1941. Elbert en Phine, thuis in Roermond.


Uit de Maas- en Roerbode van 13-07-1943.

  Elbert Franssen 70 jaar.

Woensdag 14 Juli wordt de heer Elbert Franssen, bekend Roermondsche musicus en componist, 70 jaar. Zeven kruisjes, dat is heel wat voor de meeste menschen. Maar er is een gezegde dat luidt „men is zoo oud als men zich gevoelt." En daar steekt wat waars in deze volkswijsheid. Zoo gezien kunnen we den jarige, zij het met eenige overdrijving, nog tot de jongelingschap rekenen. Want geestelijk en lichamelijk is hij nog fit als weinigen op dien leeftijd en draagt hij zijn zeven kruisjes met gemak en zelfs met zwier. De beoefening der muziek is een kwestie niet alleen van kennis en techniek, maar meer en zelfs voornamelijk van geest en gevoel. Is het dan wonder dat de gestage beoefening en dit leven in en door de muziek geest en hart wakker, frisch en lenig houdt. lets van deze frischheid is het, die ons opvalt bij den jarige. Spreek hem over de muziek, over actueele dingen van den dag, polemiseer met hem over het een of ander en alras zult ge merken dat hij nog "bij" is. Er is nog belangstelling en zoo noodig ook strijdlust in hem te over. En wie dat alles nog heeft is niet oud al is hij zeventig.

De meeste onzer lezers zullen den jubilaris wellicht het beste kennen als schrijver van de altijd pittige en puntige recensies van muziek- en zanguitvoeringen in ons blad, waarvan hij sinds jaren een zeer gewaardeerd medewerker is. Dat is echter maar een bijkomstige uiting van zijn veelzijdig talent, al is het ook voor een musicus van veel waarde, dat hij hetgeen hij voorstaat ook op papier weet te verdedigen. We herinneren in dit verband maar even aan den vermaarden strijd om het Gregoriaansche rhythme. waarin de heer Franssen een zeer behoorlijke partij blies. Zijn werken en zijn verdiensten liggen voornamelijk op het terrein der kerkelijke muziek en zang, en als zoodanig kennen en waardeeren hem zeer, zeer velen in en buiten ons gewest, die zich met kerkmuziek bemoeien. In den loop der jaren verschenen er vele werken van zijn hand: missen, cantaten, lofzangen, motetten en veel ander grooter en kleiner, werk, dat zijn weg vond naar onze koren.

De „Werdegang" van den heer Elbert Franssen was nogal niet zoo heel gemakkelijk en het is zijn doorzettingsvermogen dat hem er „gebracht" heeft. Hij werd op 14 Juli 1873 in het landelijke Well geboren. Zijn vader was daar koordirigent in de parochiekerk. Van hem kreeg hij het eerste onderricht. Voor zijn verdere ontwikkeling nam hij lessen bij den befaamden organist en violist frater Gregorius van Dijk in het Carmelietenklooster te Boxmeer. En dat kostte hem wekelijks een voettocht van zes uur. Maar dat schrikte hem niet af. Op 21-jarigen leeftijd in 1894 werd hij benoemd tot koster, organist en directeur te Bergen. In zijn vrijen tijd bleef hij doorstudeeren en verwierf zich een veelomvattende kennis van muziek en vraagstukken van muzïkalen aard. Hij bezocht vele kerkmuziekdemonstraties links en rechts in het land en natuurlijk ook andere groote muziekuitvoeringen. Willy Geyer en Karel Hamm te Venlo kende hij van nabij via Venlona en de Venlosche Concertvereeniging. In 1904 kwam de heer Franssen naar Roermond als rector cantus van 't kathedrale koor en hij werd later na den dood van Henri Tijssen ook directeur van het koor van de Munsterkerk. Hier ontplooide zich zijn talent meer in den breede en we zien hem werkzaam in tal van instellingen, cursussen en vereengingen. Vooral als opleider van jonge koordirecteuren en organisten was hij een gezocht leeraar en velen herinneren zich dankbaar den tijd dat ze zijn lessen bezochten. Voor velen werd de leeraar een blijvend vriend. In 1929 gaf de kerkelijke overheid blijk van haar waardeering voor zijn werken en streven. De heer Franssen was toen 25 jaar verbonden aan de kathedraal en ontving van Zijne Heiligheid het eerekruis Pro Ecclesia et Pontifice. Dat is op 1 Augustus a.s. 14 jaar geleden en de heer Franssen was toen 56 jaar. Maar de 70-jarige dient de schoone kunst nog met evenveel ijver en liefde als voorheen. Moge dat nog lang zoo blijven. Woensdagmorgen om half negen zal in 'verband' met dezen verjaardag in de kathedrale kerk een hoogmis van dankzegging worden opgedragen.


 

Uit de krant van 15-07-1943


 

De tien meest wereldwijd verspreidde werken van Elbert Franssen.

Bloemkrans (1915): tien geestelijke liederen met Veni creator spiritus en Tantum ergo voor drie gelijke stemmen met begeleiding van orgel of harmonium.

Tu es sacerdos in aeternum! (1911): priester-cantate: voor soli en koor: met begeleiding van orgel of piano: opus 49

Kerst-cantate (1915): 'De herders van Bethlehem' : voor soli, tweestemmig vrouwen-, mannen- of knapenkoor en orgel- of harmonium-begeleiding: opus 56

Missa octava (1907): in honorem S. Angelae Mericiae: ad duas voces aequales cum organo: opus 20 

Missa cum Benedictione in honorem S. Joseph sponsi B.M.Virginis (1906): ad duas voces aequales organo vel harmonio comitante : opus 13

Tantum ergo (1925): voor 2 gelijke stemmen met begeleiding van orgel.

Bij een Priesterfeest (1925): Cantate, voor driestemmig mannenkoor en barytonsolo met begeleiding van orgel of piano.

In Bethlehems stille velden: cantate voor soli en tweestemmig koor met begeleiding van orgel of klavier. 

Cantate (1908): ter gelegenheid van het 50-jarig Priester-Julibé van Z.H. Pius X, 1858-1908: voor 3 of 4-stemmig mannenkoor en soli met begeleiding van piano of orgel.

Kerstliederen.


Muziekstukken van Elbert Franssen in de Gregorius collectie: 

Missa "O lux beatissima" 1934 - Twee kerstliederen 1934 - Elbert Drie oude kerstliedekens 1936 - Twee kerstliederen 1934 - Sex laudes diversae 1905 - Laudes vespertinae,4 exemplaren 1935 - Laudes vespertinae,2 partijen 1935 - Missa octava opus 20 - Missa in honorem S. Adalberti 1936 - Missa "O lux beatissima" 1934 - Missa octava 1907 - Kerst cantate De herders van Betlehem 1934 - Kerst cte.:4sopr/tenor,4 1e stem,4 2e stem,2 mezzo/bariton - kerst cantate In Betlehems stille velden - Jerusalem en Betlehem, 2 exemplaren 1934 - Priester cantate "Tu es Sacerdos in aeternum!"

Ook voor de wereldlijke muziek in Roermond en omstreken heeft hij veel gedaan. Zijn aantal composities bedraagt meer dan tweehonderd, een aantal dat door weinigen wordt bereikt. Hiermee heeft hij de kerkmuziek literatuur verrijkt, composities die niet alleen in ons land maar ook in het buitenland herhaaldelijk werden- en nog worden uitgevoerd.  Hij schreef zijn muziek zoals een ander aan het bureau een brief in elkaar zet, zonder de hulp van een instrument. 

Het koor van de Kathedraal van Roermond heeft hij gemaakt tot het prachtige levende instrument dat voor geen enkele technische moeilijkheid moest terugblijven. Elbert was ook jarenlang muziekrecensent van de Maas en Roerbode. Zijn kritieken waren niet mals maar wel opbouwend. Ondanks zijn grote successen is hij altijd bescheiden gebleven.

Door de evacuatie in de Tweede Wereldoorlog naar Friesland was zijn gezondheid erg achteruit gegaan. In juni 1945 keerde hij ziek en uitgeput terug naar Roermond, waar hij zijn laatste levensjaren op het ziekbed doorbracht. De kerkmuziek bleef hem nog steeds boeien. Nog op zijn ziekbed componeerde hij een psalm bij de orgelwijding van het nieuwe orgel in de Munsterkerk. (in november 1947). Er was een apart aangelegde telefoonleiding van de kerk naar zijn huis om de eerste uitvoering te kunnen horen.

Op 28 mei 1950 overleed deze talentvolle en begaafde musicus. Talrijke muziekvrienden begeleidden hem op zijn laatste gang. 


 

Uit de krant van 30-05-1950.


 

Mei 1950. De rouwbrief.


 

 


 

 


 

 In Well wordt de naam van deze bekende Wellenaar bewaard in de officiële aanwijzing van de "Elbert Franssenstraat". Om de verbindingsweg tussen de Papenbeek en de Sterrenbos zo te noemen, was een besluit van de gemeenteraad in 1968.


 

Ook in Roermond is een straat naar hem vernoemd.


In het jaarboek van 1950 van het Bisschoppelijk College Roermond, schreef Dr. A. van Rijswijck een artikel om Elbert Franssen te herdenken:


 

Dit schilderij is in 2003 door familieleden geschonken aan de parochie van de H. Christoforus in Roermond. Het kreeg destijds een ereplaats in het kantoor van de parochie aan de St. Christoffelstraat 32.