De naam Walaren - Welle - Well

In hun boek "De  Limburgsche Gemeentewapens " uit 1899 proberen Eversen en Meulleners de naam Walaren te verklaren. 

Zij zijn van mening dat met Walaren in de vroege Middeleeuwen (de periode die loopt van de 5e eeuw tot het einde van de 10e eeuw) Well bedoeld werd.

De naam Walaren is te vinden in een schenkingsoorkonde van Albericus, de pago Mosao, uit het einde van de achtste eeuw. Albericus schenkt goederen aan de St. Bonifatiusabdij te Fulda.

juxta flumen Mose in villa nomine Blericqa ......... et in alia villa Walare

Of hier echter Well bedoeld wordt is niet zeker. Daarvoor is ook de afstand Blerick-Well wel erg groot. Bij ontleding van het Latijnse walare naar wil-e-re zou je kunnen denken aan de twee Wielders (Lottum, Blerick) en een Wieler (Swalmen). Ook het Romaanse "villari" (boerderij) is een optie.

Met de oude naam Walli werd Well in de Bommelerwaard bedoeld, vroeger gemeente Ammerzoden.

(Bron: Kroniek der Heerlykheid Well van Geschiedschrijver en oud burgemeester van Bergen Gerard Peters)

Wellero, (het latere Wellerlooi) was een buurtschap van Well.

In zijn boek 'Well en Wee' schrijft pastoor Theo Driessen: In oorkonden van Xanten vonden wij Wellerlooi al vermeld in het jaar 1163 onder de naam Wellero. Daar lag toen een halve hoeve, waarvan de opbrengst gebruikt werd voor het houden van een jaarlijkse plechtige gedachtenisviering in de dom van Xanten voor Gravin Ida van Kleef. De gravin was een dochter van Godfried van Lotharingen en de moeder van graaf Dirk van Kleef. Al in de vijftiende eeuw had Wellerlooi een eigen kapel. 

In het jaar 1251 werd ons dorp vernoemd in een oorkonde als 'Welle'. Mechtildis, weduwe van Geijsteren en haar zoon Ludolphus, advocaat te Straelen schonken aan het klooster Bethlehem te Doetinchem een grondrente van 30 Keulse denarieën ten laste van hun goederen te Elster gelegen in de parochie Well  (zie regel 4: bonorum nostrorum. elster nuncupactorum. in parrochia Welle iacentum).

In de Middeleeuwen (ca. 500 -1500) had dit dorp aan de Maas nog steeds de naam Welle, wat aanlegplaats - oever - kade langs een rivier betekent. De Latijnse naam voor zulk een aanlegplaats of oever heet litus.

Bij Well lag aan weerskanten van de Maas een los- en laadkade: een aanlegplaats. Het begrip "dubbele aanlegplaats" kan men in het Latijn het best weergeven met bi-litus. En dat kon wel eens de in de Romeinse tijd de naam van het tegenwoordige Well zijn geweest. Hoe het dorp in die tijd heette is niet duidelijk. In ieder geval is het dorp ouder dan de naam. 

Well, zoals Jan de Beijer (1703-1780) het in ca. 1738 zag en tekende, vanaf de Wanssumse kant aan de Maas.

Deze fotokaart werd gemaakt door de Wellse fotograaf Joseph Drissen en is afgestempeld in 1898.

Bekijk HIER het PDF uit 1965 "Migration Zweier Namenfelder" van Johannes Alphonsus Huisman. Hij was ook wel bekend als J. H. Huisman en was gespecialiseerd in Germanistiek.

Onderstaande afbeeldingen gaan over de gelijkenis van Nederlandse en Duitse namen in de Grensstreek.